Қазақстанның Даму Банкінің экологиялық және әлеуметтік тәуекелдерді басқару жүйесі (ЭӘЖМ, ESMS) климаттық жобалар мен бағдарламалармен байланысты экологиялық және әлеуметтік тәуекелдерді анықтауға, бағалауға және басқаруға бағытталған және трансшекаралық тәуекелдер мен әсерлерді қоса алғанда, қызметтің теріс экологиялық және әлеуметтік салдарын анықтауға, талдауға, бақылауға және азайтуға мүмкіндік береді.
Жүйе Қазақстан Республикасы заңнамасының, сондай-ақ Банктің экологиялық және әлеуметтік саясаты қағидаттарының сақталуын қамтамасыз етеді, бұл Банктің тұрақты даму қағидаттарына және тиісті тәуекелдерді тиімді басқаруға бейілділігін көрсетеді.
ESMS-те Дүниежүзілік банктің Экологиялық және әлеуметтік стандарттарын, Халықаралық қаржы корпорациясының (IFC) қызмет стандарттарын, Жасыл климат қорының Экологиялық және әлеуметтік саясатын, Экватор қағидаттарын, Еуропалық Қайта Құру және Даму банкінің Экологиялық және әлеуметтік саясатын, Қазақстанның Экологиялық кодексін, басқа да ұлттық нормативтік актілерін, Банктің бағдарламалық құжаттарын, сондай-ақ ұлттық қаржы реттеушісінің қаржы институттарындағы экологиялық және әлеуметтік тәуекелдерді басқару жөніндегі ұсынымдары қамтылған.
Даму Банкі халықаралық келісімдерде, хаттамаларда, IFC қызметінің стандарттарында және Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынған қызмет түрлерін қаржыландырмайды, сондықтан қаржыландыруға жатпайтын қызмет түрлерінің «ерекшеліктер тізімін» жасады.
Экологиялық және әлеуметтік тәуекелдерді кешенді бағалауды жүргізу кезінде қарыз алушыдан жобаның берілген санатына (қажет болған жағдайда) байланысты қосымша ақпарат сұратылатын болады. Сұралатын құжаттардың мысалдары:
Банк саналы түрде келесі қызмет түрлерімен байланысты жобаларды тікелей немесе қаржы институттары арқылы жанама түрде қаржыландырмайды:
А. Қабылдаушы елдің заңдарына немесе нормативтік актілеріне (яғни ұлттық) / халықаралық конвенцияларға және келісімдерге/ халықаралық кезең-кезеңмен бас тартуға/ тыйым салуға жататын немесе биоәртүрлілікті, ресурстарды және мәдени мұраны қорғауға және күзетуге қатысты ұлттық заңдармен және халықаралық конвенциялармен тыйым салынған кез келген қызметті заңсыз деп саналатын кез келген өнімді немесе қызметті өндіру немесе сату:
i. құрамында полихлорланған дифенилдер (ПХД)бар өнімдерді өндіру немесе сату;
ii. фармацевтикалық препараттарды, пестицидтерді/гербицидтерді және басқа да қауіпті заттарды өндіру немесе сату;
iii. хлорфторкөміртектерді (ХФК), галлондарды және басқа озонды бұзатын заттарды (ОБЗ)өндіру, пайдалану немесе сату ;
iv. тұрақты органикалық ластаушы заттарды өндіру немесе пайдалану немесе сату;
v. жабайы жануарлар саудасы немесе жабайы табиғат өнімдерін өндіру немесе оларды сату жойылып кету қаупі төнген жабайы флора мен фауна түрлерінің халықаралық саудасы туралы Конвенциямен реттеледі (СИТЕС);
vi. халықаралық жария құқықпен тыйым салынған қалдықтарды трансшекаралық тасымалдау.
B. ЮНЕСКО тізіміне енгізілген дүниежүзілік мұра нысандары (whc.unesco.org);
C. ЮНЕСКО биосфералық қорығы (portal.unesco.org/science);
D. Рамсар жерлері (www.ramsar.org): халықаралық маңызы бар сулы-батпақты жерлер, әсіресе суда жүзетін құстардың тіршілік ету ортасы ретінде;
E. Заңсыз ағаш кесу және ағаш дайындау немесе жерді егістік жерлерге немесе жайылымдарға ауыстыру; тұрақты орман басқаруды қоспағанда, ағаш немесе басқа да орман өнімдерін өндіру немесе сату;
F. Балалар және мәжбүрлі еңбек;
G. Мәжбүрлеп көшіру;
H. Жезөкшелікпен байланысты кез келген бизнес;
I. Қазақстан Республикасының заңнамасында талап етілетін тиісті рұқсаттар мен лицензиялар болмаған кезде радиоактивті материалдарды өндіру немесе сату (медициналық жабдықты, сапаны бақылауға (өлшеуге) арналған жабдықты және радиоактивті көзі шамалы немесе тиісті түрде қорғалған кез келген жабдықты сатып алуға қолданылмайды);
J. Асбест талшықтарын, сондай-ақ әдейі қосылған осы талшықтары бар бұйымдар мен қоспаларды өндіру, нарыққа шығару және пайдалану;
K. Нәсілшіл және / немесе нео-нацистік БАҚ шығару және тарату;
L. Қажетті экспорттық немесе импорттық лицензияларсыз немесе Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес талап етілетін тиісті рұқсаттар мен лицензиялар болмаған кезде экспорттың, импорттың және, қолданылатын жағдайда, транзиттің тиісті елдерінен транзитке рұқсаттың өзге де дәлелдерінсіз тауарлармен сауда жасау .
Банктің экологиялық және әлеуметтік саясаты оның тұрақты дамуға қосқан үлесін қамтамасыз етуге, әлеуетті оң экологиялық және әлеуметтік әсерді арттыруға, сондай-ақ қаржылық шешімдер қабылдау кезінде экологиялық және әлеуметтік тәуекелдерді бағалау мен азайту және оларды есепке алу жолымен Банк қаржыландыратын қызметтің теріс экологиялық және әлеуметтік салдарын азайтуға бағытталған.
Саясат Жасыл климаттық қор сияқты халықаралық ұйымдар мен даму қорлары қаражаты есебінен жобалық қаржыландырумен байланысты ҚДБ қызметінің барлық түрлеріне қолданылады. Саясат Банктің экология және әлеуметтік қорғау саласындағы тәуекелдерді басқару қағидаттарына және тиісті қадағалау жүйесіне қатысты қызметі үшін негізгі құжат болып табылады.
Кеңес ал!